[Tóm tắt sách] Súng, vi trùng và thép

Tâm Lê
2 min readMay 26, 2017

--

Cuốn sách được xem là những nỗ lực tuyệt vời của Jared Diamond — một nhà khoa học Mỹ trả lời cho câu hỏi: “Tại sao giàu có và quyền lực được phân bố như hiện nay? Tại sao người Châu Mỹ, Châu Phi và Châu Úc bản xứ không phải là người triệt hạ nô lệ hay diệt chủng người Châu Âu, Châu Á ”.

Thuở sơ khai, loài người sinh sống bằng săn bắn, hái lượm. Mỗi dân tộc cổ sống ở các vùng địa lý khác nhau vì thế những loại thú hoang và cây dại cũng được thuần hóa theo từng cách riêng. Chính vì thế, câu trả lời của Diamond chính là: “địa lý”

Nhờ những lợi thế địa lý mà vùng “Lưỡi liềm trù phú” có được:

  • Sở hữu đa dạng các loại thực vật nhiều chất protein có thể trồng được như lúa mì, đậu, hạt.
  • Quá trình thuần hóa các loài động vật lớn sinh ra các bệnh truyền nhiễm và cũng góp phần tăng khả năng phơi nhiễm với các loại vi trùng .
  • Khí hậu khô ráo giúp dễ dàng hơn trong việc lưu trữ các giống hạt tốt và trục phát triển của từng lục địa hỗ trợ rất nhiều cho quá trình phát triển nông nghiệp dẫn đến sự sinh sôi nảy nở của một công đồng cư dân lớn (xã hội có tổ chức).
  • Sự phát triển kỹ thuật công nghệ trong một xã hội có tổ chức góp phần bành trướng các vùng đất mới. (Súng, vi trùng và thép được xem là phương tiện mà người Châu Âu — Á dùng để chinh phục và nô lệ các xã hội khác.)

Một tác phẩm làm mọi người phải giật mình xem lại kiến thức cũng như cách suy nghĩ của chính mình thông qua những câu hỏi gợi mở như:

- Một nhóm người nhỏ nên có sự tập trung hóa hay sự xáo trộn?

- Phân tán chính trị hay thống nhất chính trị là lời thế?

- Sự sáng tạo có thực sự dựa trên nhu cầu hay không?

- Phần trăm dân số phát minh sẽ tăng lên một cách tình cờ chứ?

Bởi tạo hóa ban cho mỗi người “không gian riêng” nhưng chưa phải là thứ tạo số mệnh. Cách xử lý vấn đề mới mang tính quyết định.

— — -

Bạn có thể xem thêm:

Nguồn ảnh: FBNC

--

--